Wyjaśnienia z dnia 26.07.2001

Przepisy ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nie przewidują form wspólnego prowadzenia kampanii wyborczej przez różne komitety wyborcze, co w świetle art. 85 ust. 1 ustawy stanowiącym, iż w okresie kampanii wyborczej prowadzi się agitację wyborczą na zasadach, w formach, w czasie i w miejscach określonych ustawą, wskazuje, iż taka praktyka jest niedopuszczalna. Za taką interpretacją przepisów ustawy przemawia także przepis ustalający, iż komitety wyborcze, które zgłaszają kandydatów na posłów lub kandydatów na senatorów prowadzą kampanię wyborczą na ich rzecz na zasadzie wyłączności (art. 95). WyraĽna intencja, aby każdy komitet oddzielnie prowadził kampanię wyborczą wynika z art. 181 ust. 4, który zakazuje odstępowania czasu antenowego audycji wyborczych w programach radiowych i telewizyjnych przez jeden komitet innemu komitetowi wyborczemu. Konieczność odrębnego prowadzenia kampanii wyborczej przez komitet wyborczy wynika także z przepisów dotyczących finansowania kampanii wyborczej, które nie przewidują możliwości wspólnego pokrywania wydatków na kampanię wyborczą przez komitety wyborcze jak też zasad rozliczania takich wydatków w sprawozdaniach wyborczych. Przepisy te natomiast wyraĽnie wskazują, że intencją ustawodawcy było odrębne prowadzenie i finansowanie kampanii wyborczej przez każdy komitet wyborczy. Świadczy o tym art. 112 ust. 1 ustalający zakaz przekazywania środków finansowych i wartości niepieniężnych przez jeden komitet wyborczy na rzecz innego komitetu wyborczego. Wynika to także z przepisów dotyczących zindywidualizowanych limitów kwot, które wydatkować może komitet wyborczy na kampanię wyborczą (art. 114 ust. 1 i 2) i odmiennych zasad rozliczania nadwyżki środków pozyskanych na cele kampanii wyborczej nad poniesionymi wydatkami w zależności od tego, czy uzyskał ją komitet wyborczy partii politycznej, koalicyjny komitet wyborczy, czy komitet wyborczy wyborców. W tym stanie prawnym rozliczanie wspólnie poniesionych wydatków na zasadzie umów pomiędzy komitetami wyborczymi, których zawierania nie przewidują przepisy Ordynacji wyborczej należy uznać za niedopuszczalne.

Jedyną kategorią umów w sprawach rozliczeń finansowych, którą przewidują przepisy Ordynacji wyborczej są umowy koalicyjne, zawierane pomiędzy partiami politycznymi tworzącymi koalicję wyborczą, a ich przedmiotem może być podział nadwyżki pozyskanych środków nad wydatkami (art. 116 ust. 2) oraz podział dotacji podmiotowej (art. 128 ust. 6). Umowy pomiędzy partiami tworzącymi koalicję nie mogą być zmienione i poddane są zewnętrznej kontroli, ponieważ art. 97 ust. 9 pkt 1 ustawy ustala obowiązek ich złożenia do Państwowej Komisji Wyborczej. Umowy w sprawach pokrywania wydatków ponoszonych przez komitety wyborcze na wspólne prowadzoną kampanię wyborczą, z braku podstaw prawnych, takiej kontroli by nie podlegały.